Naszym dzieciom.


20 gru 2014

Zimowe słowiki/PROJEKT PRZYGODY Z KSIĄŻKĄ

PRZYGODA CZWARTA: Ulotnie

Czasem mam wrażenie, że im więcej dookoła nas się dzieje, im więcej wrażeń mają dzieci, tym bardziej domagają się później zagospodarowania każdej chwili, a nieodparte niczym "co mam robić?" spada na głowy matek niczym grom z jasnego nieba. "Jak to, przecież PRZED CHWILĄ coś robiliśmy...!" 
Znacie to? Zwłaszcza, kiedy choróbsko daje się we znaki - one i tak mają apetyt na działanie. Nasze dzieci mnie mobilizują, nawet jeśli to wszystko jest tylko chwilowe i ulotne. Jak te zimowe słowiki ze strof Joanny Kulmowej, które razu jednego wyfrunęły ku nam z półki. 

Nasza Księgarnia 1967, wyd.I


Książeczka o takim tytule jest zbiorkiem lirycznych wierszy o ptakach. Nietypowe to jednak zimowe ptaki, których obraz zbudowany jest z nieuchwytnych uchem ani gołym okiem o tej porze roku dźwięków, kształtów i zarysów postaci. Subtelność i czysta poezja w pigułce. Dzięki czemu dawkowanie jej najmłodszym jest nie tylko przyjemne, ale może być niezwykłą przygodą. Nawet nie sądziłam, że te czułe strofy spotkają się z tak żywą polemiką ze strony synka - rzeczową i tryskającą skojarzeniami. Podczas, kiedy ja wchodzę swoją interpretacją w obszar poetyckich wizji, dostrzegając u Kulmowej niesamowitą jedność ziemi i powietrza, on udziela mi prostych objaśnień, przerywa głośne czytanie, by coś dopowiedzieć. Razem przyglądamy się ilustracjom Gabriela Rechowicza i odgadujemy, co przedstawiają. Daliśmy się ponieść wyobraźni. Najwyraźniej chwyciła zaproponowana zabawa w malowanie poprzez dmuchanie w słomkę. Tworzą się abstrakcyjne plamy i tylko od nas zależy, co w nich dostrzeżemy. 

                                                             Nietoperze w grudniu
 Gile jak maki


Rozrzedzona farba rozdmuchiwana po styropianowej tacce daje niesamowite efekty. 


Ulotność ową można też wyrazić za pomocą piór. Zrobiliśmy kilka sztuk nacinając papier do pieczenia.
Plus te zebrane latem - doskonałe do każdego artystycznego mobile. Już samo porównywanie prowadzi do wielu odkryć.

 
Łabędzie chmury
 Kwitną gawrony


Zapraszamy do obejrzenia pozostałych inspirujących i przenikliwych ilustracji Rechowicza:

Wroni sen
 
Kogut
Pisklęta wierzbowe
Wróble o zachodzie
Mysikrólik

Na koniec spójrzcie, jakie skrzydlate postacie przemówiły do nas najbardziej:)




Mam nadzieję, że uda nam się jeszcze w tym roku przedstawić Wam ostatnią część blogowego projektu, a tym samym usprawiedliwić nieco nasze opóźnienie. Pozdrawiamy serdecznie odwiedzających Chatkę!



3 gru 2014

Dziadzio Mrok

Minione długie wieczory stanowiły dla nas inspirację do twórczych zabaw, którym patronował Dziadzio Mrok Ewy Szelburg-Zarembiny. To trzecia książeczka wchodząca w skład lirycznego cyklu pejzaży o porach roku tejże autorki. Wcześniej poznaliśmy Na zielonej trawie traktującą o wiośnie. Jesienne barwy, te żywe i te widziane przez pryzmat kropel deszczu i mroku zilustrował tak samo Zbigniew Rychlicki. Dzieciom spodobały się obrazki przedstawiające jesienne zabawy z liśćmi, a mroczna pora dnia została okiełznana dzięki onomatopeicznym zawołaniom i powtórzeniom:

Pada, pada deszcz
Chlupu, chlupu, chlup!
Idzie dziadzio Mrok
tupu,tupu,tup!
(.....)

                                                       Wydawnictwo Lubelskie 1984, wyd. I.






Dziadunio Mrok przyniósł więc nam owocny plon. Najpierw starym sposobem - badanie faktury zasuszonych liści. Listek podłożony pod kartkę i odbity za pomocą świecowej kredki jawił się nowym, nieznanym kształtem. Efekt zasługuje na to, by go później wykorzystać, na przykład w formie papeterii.
Zwłaszcza, że: Listopad złocisty/ pisze, pisze listy/ purpurowe, złote,/jakie ma ochotę...
I tym razem zadziwił mnie sposób w jaki K. dobierał intuicyjnie kolory: róż, czerń, zieleń i inne. Pastelowy zmierzch przemycił również Rychlicki w swoich interpretacjach.


Liści mieliśmy tej jesieni pod dostatkiem. Synek często obdarowywał mnie żółtym, brązowawym lub zzieleniałym listkiem, wracając z przedszkolnego spaceru. Ucieszona mama szybko nazbierała spory bukiet zasuszonych piękności na kuchennym parapecie. Któregoś razu K. wpadł na pomysł, że można takie listki pokruszyć i wykorzystać do ozdabiania czegoś. A że prace z plasteliną i ciastoliną wszelaką są u nas na topie, to szybko zagnietliśmy kulę z masy solnej. I dalejże nasze wylepianki dekorować. Wykorzystaliśmy dary natury, które mieliśmy pod ręką - suszone pestki, nasionka słonecznika, fasolki, pigwowca, lawendę, przyprawy i oczywiście pokruszone liście. W każdym placku zrobiliśmy słomką dziurkę na ewentualną zawieszkę.


 Z pozostałej części masy Kacper powycinał wykrawaczką autka, a po ich wysuszeniu zabrał się za malowanie farbami, co było dobrym pretekstem do mieszania farb i eksperymentowania z odcieniami. Mama w międzyczasie - także jeszcze w temacie jesiennym - zaklinała spóźnioną dynię na pomarańczowe słodkie słoiczki.


Wreszcie przyszedł czas, by pożegnać Panią Jesień. W zupełnie spontanicznym odruchu zrobiliśmy jej na tę okazję kapelusz. 


Przymierzała go ochoczo i w pośpiechu gubiła wszystkie liście. Nawet nie w głowie jej było sprzątanie po sobie - pewnie obawiała się nadejścia Dziadka Mroza;)


W każdym razie, czekamy teraz na Srebrne gwiazdki z nieba:)

26 lis 2014

Zajączek z rozbitego lusterka/PROJEKT PRZYGODY Z KSIĄŻKĄ

PRZYGODA TRZECIA: Mama, ja i bajki

Pytanie do mam: Czy Wy też kochane, chciałybyście czasami pójść sobie gdzieś daleko, a najlepiej za góry, za lasy? Chociaż tak na małą chwilkę, oderwać się od codziennego rozgardiaszu? Tak po prostu, żeby złapać oddech?
W prezentowanej dziś książeczce taka podróż staje się możliwa, kiedy wydaje się, że jest się już u kresu sił. Najpierw jednak musiało przyjść parę trudnych doświadczeń. Przeziębienie dzieci, nieprzespana noc, a na domiar złego Piotruś zbił ulubione lusterko mamy.
Tego już było stanowczo za dużo...
Inaczej spostrzegał to mały Piotruś. Sprzykrzyło mu się leżenie w łóżku, więc kiedy poczuł się trochę lepiej, dawał upust swojej energii. W dodatku mama poświęcała teraz więcej uwagi chorej siostrze i nawet mogłaby jej opowiedzieć tę ulubioną bajkę Piotrusia o tęczowym zajączku, który chowa się w jakimś kącie w domu. Była to jednak bajka tylko ich dwojga. Poza tym chłopiec nigdzie nie mógł znaleźć owego zajączka, chociaż bardzo się przy tym natrudził. Gdzie on mógł się schować?


Helena Bechlerowa zaintrygowała nas w tej książeczce podejściem do relacji dziecko-mama, okazując zrozumienie dla przeżywanych przez obie strony emocji. Synek przejawiał zainteresowanie granicą pomiędzy rzeczywistością a bajką. Z jednej strony chłonął warstwę fabularną w wymiarze codziennym, a z drugiej - dostrzegał magię zmyślnego opowiadania.
Egzemplarz przez nas czytany, wydany przez Naszą Księgarnię w 1977 roku, to aż IV wydanie Zajączka...  Nosi logo serii Moje Książeczki ( z kotem w butach), a przypisany jest pierwszej klasie szkoły podstawowej jako lektura obowiązkowa.
Klasyczne ilustracje są autorstwa Hanny Czajkowskiej.







 Piotruś bierze na poważnie słowa mamy o podróży za góry i za lasy, tak jak indywidualnie traktuje inne bajki opowiadane mu przez mamę. Dzięki nim jego więź z mamą jest silna, to one przywracają mu poczucie bezpieczeństwa i równowagi emocjonalnej. Śmiało można powiedzieć, że  wymyślane przez bohaterkę historie odgrywają terapeutyczną rolę.
Tym razem jednak kontekst jest inny, to mama chce udać się w krainę bajek. Piotruś czuje, że powodem tego może być jego zachowanie, ale i on musi odbyć swoją własną drogę, żeby przyjrzeć się całej tej sytuacji. Czy domyślacie się kto pomaga mu odnaleźć mamę, a tym samym odbyć podróż do swojego wnętrza? Rzecz jasna, że tęczowy zajączek z lusterka mamy.




Czy puszczaliście kiedyś w dzieciństwie zajączki lusterkiem po ścianach? Albo tarczą zegarka?
Pamiętam, że u nas takie zajączki mieszkały nad kuchennym piecem, a najczęściej to biegały po suficie w porze śniadania, kiedy przed pójściem do szkoły zasiadaliśmy nad szklanką herbaty.
Świetlne refleksy były doskonałe do zabawy.
Skoro tęczowy zajączek doprowadził chłopca do mamy i my postanowiliśmy pójść tym tropem.
Wynikła z tego pewna recyklingowa przygoda.


Użyliśmy niepotrzebnej płyty CD, która przeistoczyła się w naszego osobistego zajączka.



Kacper pomalował jego uszy (waciki kosmetyczne) tęczowymi kolorami, dokleiliśmy oczy wycięte przez synka i szydełkowy pyszczek. 
Od tej pory można już było nim migotać, ganiać po ścianie, a w przerwie nawet schrupać z nim marchewkę;)



Jestem przekonana, że opowie Kacperkowi niejedną swoją przygodę.
Tym, którzy nie znają polecamy lekturę, zwłaszcza że charakterystyczny znaczek na końcu świadczy przecież o jej randze.
U nas "kici" jest rozpoznawalny bezbłędnie;)


Tę ostatnio przeczytaną pozycję wciągamy do projektu: PRZYGODY Z KSIĄŻKĄ.



25 lis 2014

Siadł na kłodzie niedźwiedź stary...

Czyli białoruska piosenka ludowa, którą wydało wydawnictwo "Junactwa" z Mińska w 1982 roku, w tłumaczeniu Wasyla Siomuchy. Jak na ten gatunek poetycki przystało, piosenka jest krótka, zachowany został rytm przekładu, a jej bohaterami są zwierzęta z kręgu wsi i lasu. To co jednak nas urzekło w tym wydaniu książkowym, to ilustracje, które inspirowane są folklorem. Liczne zdobienia, dobór kolorystyki i precyzyjna kreska nawiązują do rzemiosła artystycznego jakim było w kulturze ludowej ziem wschodnich hafciarstwo.

Siadł na kłodzie niedźwiedź stary,
obok jego dziatki,
on haftuje piękny czepiec,
a ręcznik - niedźwiadki. 

Od tych  słów zaczyna snuć się opowieść o prostych, domowych czynnościach, z których składał się dzień w wiejskim gospodarstwie: zbiór i młócka zboża, wyrabianie i wypiek ciasta, ale także i gra na instrumentach i taniec. Synek był ciekaw jakie to placki będą jadły młode komarzęta, dzierżące w rękach sztućce i odziane w haftowane śliniaczki. Właśnie to ubiór postaci najbardziej przyciąga wzrok. Zdobnicze wzory na koszulach i chustach, bogato wyszywane spódnice i koronkowe zapaski, które stworzyła Taciana Bierazieńska, są świadectwem ludowego kunsztu krawieckiego.





Geometryczny haft krzyżykowy oraz motywy kwiatowe miały swoje symboliczne znaczenia. Miały przede wszystkim chronić przed złem i zapewniać pomyślność.






Było to ściśle związane z charakterem wyznawanych wierzeń.
Idąc tym tropem, pokazałam synkowi haftowany ręcznik prawosławny, który należał jeszcze do mojej śp. babci, a który gdyby mógł mówić - opowiedziałby jaką podróż przebył, zanim znalazł się na Ziemiach Zachodnich. Pewne jest w tej historii, że jego korzenie wywodzą się od rusińskich górali.
Kacperek był zdziwiony, że można nitką i igłą namalować takie wzory.


Ręcznik obrzędowy towarzyszył rodzinie w ważnych wydarzeniach i uroczystościach, takich jak narodziny dziecka, zawarcie małżeństwa czy śmierć. Był niezbędnym wyposażeniem każdej panny na wydaniu. W rodzinie mojej babci praktykowano zwyczaj zawieszania ich na ikonach.

Przyjrzeliśmy się wyhaftowanym wzorom z bliska, a K. próbował zaprojektować własny, odtwarzając kolorystykę ręcznika.


A ponieważ ostatnio polubił gryzmolenie w różnego rodzaju tabelkach, kratkach czy rubryczkach, stworzyłam dla niego zadanie, w którym musiał zamalować odpowiednie pola, odkrywając jaki wzór się w nich kryje. Wzór oczywiście krzyżykowy, bo mama też lubi od czasu do czasu sobie powyszywać jakieś małe formy:)




Dzisiaj nieustannie zdumiewa fakt jak dalece można inspirować się rodzimym folklorem w rozmaitych realizacjach artystycznych oraz jak wciąż niezbadanym źródłem tych inspiracji jest kultura ludowa,